نگاهی به تاریخ ایاصوفیه
ایاصوفیه، پس از 916 سال استفاده به عنوان کلیسا، در سال 1453 با فتح استانبول توسط سلطان محمد فاتح، تبدیل به مسجد شد.
این مکان تاریخی 481 سال نیز به عنوان مسجد مورد استفاده قرار گرفت و به دلیل اهمیت ایدوئولژیک و نمادین، در مرکز بسیاری از اختلافات سیاسی جای گرفت.
ژوستینین اول، امپراطور روم، در سال 532 میلادی در پی ساخت بنایی بود که بر خشوع استانبول بیفزاید.
وی به دنبال ساخت کلیسایی بود که از دوران آدم تا آن زمان ساخته نشده و پس از آن نیز ساخته نخواهد شد.
حدود 10 هزار کارگر در ساخت این کلیسا حضور داشتند و باسیلیکای بسفر برای مدت هزار سال، به عنوان بزرگترین کلیسای دنیای مسیحیت باقی می‌ماند.
روایت شده که ژوستینین اول، برای ساخت ایاصوفیه، 150 تن طلا مصرف کرده است.
به مرور زمان تغییراتی در ساختمان بنا ایجاد می‌شود.
گنبد بزرگ ایاصوفیه به دلیل زلزله آسیب می‌بیند.
ایاصوفیه که به معنی دانش مقدس است، به عنوان کلیسای رسمی امپراطوری روم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از قرن هفتم میلادی به بعد، تقریبا تمام امپراطوران بیزانس در این محل تاج‌گذاری کرده‌اند.
در سال 1453، استانبول از تسلط بیزانس خارج می‌شود.
سلطان محمد فاتح، امپراطور عثمانی، پس از فتح استانبول، این محل را تبدیل به مسجد کرد، به جای نمادهای صلیب، حلال ماه گذاشته شد، زنگ‌های کلیسا برچیده و روی موزاییک‌ها و نقاشی‌های دیواری پوشانده شد.
با اضافه شدن اولین مناره، دیگر ایاصوفیه رسما تبدیل به مسجد می‌شود.
مصطفی کمال آتاتورک، موسس ترکیه مدرن، در سال 1934 ایاصوفیه را تبدیل به موزه کرد.
در روند بازسازی، موزاییک‌های بیزانس دوباره به معرض دید گذاشته شد.
در عین حال، نمادها اسلامی برای جلوگیری از تخریب، بازسازی شدند.
داستان ایاصوفیه در همه جا به چشم می‌خورد.
نام‌های الله و حضرت محمد در دوطرف و پشت سرشان تصویر حضرت عیسی در آغوش مریم مقدس جلب توجه می‌کند.
همچنین 40 پنجره بر روی گنبد بزرگ قرار دارد.
این پنجره‌ها برای جلوگیری از ترک خوردن گنبد و ورود نور به داخل بنا تعبیه شده‌اند.
مهم‌ترین موزاییک ایاصوفیه، اثری است که در قرن 14 بر دیوار گالری جنوبی این بنا کار شده است.
علی‌رغم این که این موزاییک به طور کامل بازسازی نشده، اما چهره‌ها به طور کامل قابل تشخیص هستند.
تصویر حضرت عیسی در وسط، مریم مقدس در سمت چپ و حواریون آن حضرت در سمت راست موزاییک به چشم می‌خورند.
در مقابل ایاصوفیه، مسجد آبی یا همان مسجد سلطان احمد واقع شده است.
همیشه گروهی از مردم طرفدار تبدیل ایاصوفیه به مسجد، پس از فتح استانبول بوده‌اند و این اقدام را به عنوان سمبلی برای فتح استانبول می‌دانند.
از نظر آن‌ها این میراث اسلام باید محافظت شود.
بارتولوس اول، از پاتریک خانه ارتودوکس روم، سال‌هاست خواستار اجازه برای برگزاری آیین‌های مسیحی و عبادت آن‌ها در ایاصوفیه است.
مطلب پیشنهادی : خرید ملک در استانبول
به گفته وی با نگاهی به تاریخ ایاصوفیه می‌بینیم که برای عبادت مسیحیان ساخته شده است.
پیش‌تر هم برای تبدیل ایاصوفیه به مسجد طرح‌هایی به مجلس ترکیه ارائه شده اما هربار این پیشنهادها از طرف مسجد رد شده است.
ایاصوفیه از سال 1985 در لیست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.
