مسجد سلطان احمد استانبول یا مسجد آبی یکی از باشکوه ترین بناهای ترکیه است. نام “آبی” از کاشی های آبی به کار رفته در داخل ساختمان گرفته شده است.این مسجد متفاوت و زیبا در مرکز استانبول قدیم واقع شده و برای سلطان احمد اول امپراتوری عثمانی ساخته شده است.
تاریخچه مسجد سلطان احمد
مسجد کبود به دستور سلطان احمد اول در حالی که فقط 19 سال داشت ساخته شد.این مسجد در نزدیکی ایاصوفیه واقع شده است و در محل یک میدان سوارکاری باستانی و کاخ امپراتوری بیزانس ساخته شده است.مسجد سلطنتی سلطان احمد اول بین سالهای 1609 و 1616 ساخته شده است. این مسجد معروف توسط معماری معروف به نام محمد صدفکار ساخته شده است.
سلطان احمد که از اتمام این مسجد بزرگ بسیار نگران بود ، غالباً درگیر این روند بود. وی تنها یک سال پس از اتمام شاهکار خود در 27 سالگی درگذشت.
پیکر وی به همراه همسر و سه پسرش در خارج از مسجد به خاک سپرده شده است. مجموعه اصلی مسجد شامل یک مدرسه ، یک بیمارستان ، یک مدرسه ابتدایی ، یک بازار ، یک عمارت و مقبره بنیانگذار آن بود که متأسفانه بیشتر آنها در قرن نوزدهم تخریب شدند.
این مسجد در زمان امپراتوری عثمانی ساخته شده است ، یکی از نمونه های عالی معماری و طراحی مسجد در دوران امپراتوری عثمانی است. مسجد سلطان احمد با 6 مناره و چندین گنبد ، همراه با ایاصوفیه یکی از مهمترین و زیباترین بناهای تاریخی استانبول و ترکیه محسوب می شود. ایاصوفیه با مسجد سلطان احمد فقط چند دقیقه پیاده روی دارد.
همانطور که می دانید مساجد معمولاً 2 یا 4 مناره دارند اما این مسجد آبی با 6 مناره منحصر به فرد خود به یکی از دیدنی ترین مساجد جهان تبدیل شده است. یک داستان جالب و گویا در پشت ساخت این 6 مناره وجود دارد.
برخی گفتند که سلطان به معمار دستور داده است که مناره های طلایی (آلتین) بسازد ، که به اشتباه 6 مناره ساخته شده اند (آلتی در ترکی 6).
در هر صورت ، منشأ این ویژگی منحصر به فرد ، هر چه بود ، باعث ایجاد یک رسوایی بزرگ شد زیرا ، همانطور که می دانیم ، مسجد مقدس در مکه ، مقدس ترین مکان برای مسلمانان جهان ، دارای شش مناره بود.به همین دلیل ، سلطان احمد معمار خود را به مکه فرستاد تا مناره هفتم را برای تکمیل غائله به مسجدالحرام اضافه کند.
ویژگی مهم بعدی نمای بیرونی مسجد آبی ، گنبدهای آبشار آن است که به نظر می رسد به صورت پلکانی از گنبد مرکزی سقوط می کند. گذرگاه قوسی زیر هر گنبد ریتم بصری خاص خود را به مجموعه می افزاید. هیچ چیزی از نمای بیرونی ارتباطی با نام مسجد آبی ندارد و این نام از کاشی های آبی داخل ساختمان گرفته شده است.
شب های تابستان ساعت 9 ، نمایش روایی تاریخی و نمایش نور در مسجد سلطان احمد برگزار می شود. تفسیرها و توضیحات جانبی به ترکی ، انگلیسی ، فرانسوی و آلمانی در اختیار بازدید کنندگان قرار می گیرد.
در داخل ، سقف مسجد با یک ردیف 20 هزار کاشی آبی تزئین شده است که نام معروف مسجد از آنها گرفته شده است.این کاشی ها که نمونه بسیار خوبی از طرح ایزنیک قرن شانزدهم هستند ، دارای طرح هایی از گل ، درخت و الگوهای انتزاعی هستند.طرح نهایی یکی از زیباترین مناظر استانبول را در معرض دید بازدیدکنندگان قرار می دهد. کاشی های ایزنیک در برخی از گالری ها و در بالای ورودی دیوار شمالی دیده می شود.
فضای داخلی مسجد با 260 پنجره که زمانی در قرن هفدهم با شیشه های رنگی پر می شدند ، روشن می شد. متأسفانه ، آن شیشه‌ها از بین رفته و نمونه های نا مرغوب جای آنها قرار گرفت.
برای حفظ حرمت و حریم مسجد ، غیرمسلمانان باید از ضلع غربی (ورودی میدان اسب سواری) وارد شوند. از این دروازه زنجیرهایی آویزان شده است که باعث می شود همه ، حتی سلطان ، هنگام ورود با اسب باید سر خم کنند.
جالب است بدانید که تخم های شترمرغ بر روی لوسترهای مسجد قرار داده شده است تا با فرار عنکبوت ها از ایجاد تار عنکبوت در مسجد جلوگیری کنند.
طراحی داخلی مسجد شامل آیاتی از قرآن کریم است که توسط سید قاسم غباری ، یکی از بهترین خوشنویسان آن زمان تزئین شده است. کف مسجد نیز با فرش هایی که مومنان به مسجد اهدا کرده اند ، فرش شده است. البته این فرشها به محض قدیمی شدن تعویض می شوند.
این مسجد همچنین دارای 8 گنبد جانبی است. هر نیم گنبد مسجد سلطان احمد 14 پنجره دارد. گنبد مرکزی همچنین دارای 28 پنجره است که در حال حاضر 4 پنجره بسته است.
بهترین زمان برای بازدید اواسط صبح است و برای ورود باید کفش های خود را در بیاورید. همچنین خانم ها هنگام مراجعه باید موها و دستان خود را با روسری بپوشانند. برای بازدید از مسجد هزینه ورودی وجود ندارد و در هنگام حضور در مسجد نباید با صدای بلند صحبت کنید و از فلاش دوربین استفاده کنید.
جاذبه های دیدنی مسجد سلطان احمد
- صحن مسجد؛ کل حیاط مسجد سلطان احمد توسط ایوان هایی به همین شکل و 26 ستون احاطه شده است.
- مناره های مسجد سلطان احمد؛ اولین باری که مسجدی با شش مناره در ترکیه ساخته شد مسجد سلطان احمد بود.
- شبستان مسجد؛ قسمت پایین ستون ها با کاشی های سنتی و طرح های زیبا بیشتر دیده می شود.
- پنجره های رنگی و سقف با شکوه مسجد آبی؛ در مسجد بایستید و به آرامی چرخی بزنید و ۲۶۰ پنجره اُرُسی (نوعی پنجره مشبک) و رنگارنگ سلطان احمد را تماشا کنید.
- محراب مسجد؛ به زیبایی تمام از مرمر سفید تراشیده شده تشکیل شده و شکوه آن در قسمت بالا با طاقچه هایی پی در پی و آبشاری تکمیل شده است.
- لوسترهای مسجد؛ روی این لوسترها از تخم های شترمرغ استفاده می شد که عنکبوت ها را دفع می کند و از بسته شدن تار عنکبوت جلوگیری می کند.
- غرفه پادشاهی؛ در گوشه جنوب شرقی مسجد، می توانید غرفه پادشاهی و مخصوص سلطان احمد را پیدا کنید.
- خوشنویسی های مسجد آبی؛ خوشنویسی های داخل مسجد برگرفته از آیات قرآن هستند و اثری از سید کاظم گُبَری، یکی از بهترین خوش نویسان قرن هفدهم هستند.
- شیشه های رنگی و کاشی کاری مسجد؛ در پروژه بازسازی سال ۲۰۱۴ مسجد آبی، تعداد کاشی های این مسجد بی نظیر شمرده شده و تعداد آن ۲۳ هزار قطعه برآورد شد.
